Wyrok TSUE z dnia z dnia 15 czerwca 2023 r. (C-521/21)

BRAK ZASADNOŚCI ROSZCZEŃ ZE STRONY BANKU („korzystanie z kapitału”, „waloryzacja”)

W dniu 15 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał oczekiwany wyrok w sprawie dot. zgłaszanych przez banki roszczeń wykraczających poza wypłacony w ramach umowy kapitał kredytu. Co istotne pytania prejudycjalne zadane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie dotyczyły różnego rodzaju roszczeń, aczkolwiek przyjęło się (niesłusznie), iż rozstrzygnięcie dotyczyło tzw. „wynagrodzenia za korzystanie z kapitału”.

 

TSUE wskazał w ww. wyroki, iż instytucji bankowej nie przysługuje, w przypadku unieważnienia umowy kredytu, roszczenie wykraczające poza roszczenie o zwrot udostępnionego w ramach umowy kredytu kapitału kredytu (kwoty kredytu). Tym samym nie ma aktualnie wątpliwości, iż zgłaszane przez banki roszczenia o tzw. „korzystanie z kapitału” (ale i innego rodzaju roszczenia) nie są w świetle dyrektywy 93/13 i ochrony konsumenckiej dopuszczalne.

 

 

Pytanie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie:

 

Czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 [dyrektywy 93/13], a także zasady skuteczności, pewności prawa i proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej przepisów krajowych, zgodnie z którą w przypadku uznania, że umowa kredytu zawarta przez bank i konsumenta jest od początku nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, strony oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy (bank – kapitału kredytu, konsument – rat, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, mogą domagać się także jakichkolwiek innych świadczeń, w tym należności (w szczególności wynagrodzenia, odszkodowania, zwrotu kosztów lub waloryzacji świadczenia) (podkreślenie własne).

 

 

Odpowiedź TSUE:

 

W kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków,

 

art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich

 

należy interpretować w ten sposób, że:

 

–        nie stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności, oraz

 

–        stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty. (pogrubienie własne)